Έλληνας Ο «Χίτσκοκ των δελφινιών» Όσκαρ πήρε για το ντοκυμαντερ


Κρύφτηκε. Ερεύνησε. Κυνηγήθηκε. Και αποκάλυψε µια «γενοκτονία». Με θερµικές κάµερες και στολές παραλλαγής, ο ελληνικής καταγωγής σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός δηµιούργησε ένα
ντοκιµαντέρ για τη σφαγή δελφινιών στην Ιαπωνία.Το έργο του βραβεύτηκε µε Όσκαρ και προβάλλεται από αυτήν την εβδοµάδα στις ελληνικές αίθουσες. 

Ήταν η πρώτη του κινηµατογραφική απόπειρα. Μια προσπάθεια καµωµένη µε ...
υλικά εντυπωσιασµού «Ο Ορµος» είναι ένα φιλµ στακάτο και σκοτεινό σαν κατασκοπικό θρίλερ. Μια ταινία για την οποία δοξάστηκε και µισήθηκε.


Όταν έφτασε στο ψαροχώρι Ταϊτζί της Ιαπωνίας ο σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός είχε ήδη στήσει την ιστορία στο µυαλό του: θα δηµιουργούσε µια ταινία για το πώς διαφορετικοί πολιτισµοί αντιµετωπίζουν τα δελφίνια. Οι αρχές της χώρας όµως του απαγόρευσαν το γύρισµα.

Ο 53χρονος σκηνοθέτης δεν υπάκουσε. Μυρίστηκε την είδηση και δεν απέρριψε την ταινία όταν είδε ότι ξεστρατίζει από το αρχικό του πλάνο. Προσαρµόστηκε στα νέα δεδοµένα. Και χρησιµοποίησε όλα τα διαθέσιµα µέσα – ακόµα και στρατιωτικό εξοπλισµό – για να συλλέξει το υλικό του.

Στο ντοκιµαντέρ του «Ο Ορµος» ο κ. Ψυχογιός παρουσίασε τη σφαγή χιλιάδων δελφινιών που πραγµατοποιείται κάθε χρόνο στο Ταϊτζί. Η περίοδος του κυνηγιού διαρκεί έξι µήνες. Οι ψαράδες χτυπούν µε ένα κοντάρι τη γάστρα της βάρκας για να οδηγήσουν τα θηράµατα σε έναν κολπίσκο. Σφραγίζουν τη µόνη έξοδο µε δίχτυα. Και έπειτα πιάνουν µαχαίρια και καµάκια.

Αφήνουν τα δελφίνια εκεί για µία ηµέρα. Ναµουλιάσουνστο αίµα τους. Ετσι, πιστεύουν οι ψαράδες, µαλακώνει το κρέας. Για να συγκεντρώσει τις εικόνες της σφαγής ο κ. Ψυχογιός χρησιµοποίησε δύτες, κρυφές κάµερες και στολές παραλλαγής. Έβαψε το πρόσωπό του µε φούµο, ρίσκαρε να συλληφθεί και να απελαθεί. Αλλά στο τέλος κατάφερε να διηγηθεί την ιστορία για την οποία κέρδισε το Οσκαρ καλύτερου ντοκιµαντέρ τον περασµένο Μάρτιο.


Οι σφαγές. Το κυνήγι των δελφινιών είναι νόµιµο στην Ιαπωνία. Τα θηράµατα φτάνουν κάθε χρόνο στη χώρα τα 20.000. Το Ταϊτζί δεν είναι το µόνο µέρος όπου γίνονται σφαγές. Αλλά ο κ. Ψυχογιός το παρουσίασε ως το µεγάλο µυστικό που κρύβει η τοπική κοινωνία για να καταφέρεινα κεντρίσειτο ενδιαφέρον τουκόσµου σε µια ταινία µε σασπένς. Από το 2005 ο κ. Ψυχογιός ηγείται µιας οργάνωσης για την προστασία των ωκεανών. Όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», τα δελφίνια είναι από τα πιο αξιοθαύµαστα ζώα. «Για τους αρχαίους Ελληνεςήταν ιερά. Πανέξυπνα. Θυµάµαι ότι έκανα κατάδυση στην Πολυνησία και είχα δίπλα µου δελφίνια. Ξαφνικά σκόρπισαν και όταν κοίταξα πίσω µου είδα ότιπροσπαθούσαν να απωθήσουν έναν καρχαρία.Μου έσωσαν τη ζωή…».
 

Η αγάπη του για τη θάλασσα και τα µυστικά της οδήγησαν τον κ. Ψυχογιό στην τέχνη του ντοκιµαντέρ. Αν και µεγάλωσε στο κέντρο της Αµερικής, µακριά από το υδάτινο στοιχείο, γοητεύτηκε ως παιδί από τα ντοκιµαντέρ του Ζακ Κουστό. Μικρός ήθελε να γίνει ωκεανογράφος. Αλλά τον κέρδισε η φωτογραφία. Υπήρξε επί 17 χρόνια ένας από τους πιο πετυχηµένους φωτογράφους του περιοδικού «National Geographic». Οσοι τον γνωρίζουν µιλούν για έναν αφοσιωµένο καλλιτέχνη. Η Μάργκοτ Κλίνγκσπορν, ατζέντης στο πρακτορείοFocus στη Γερµανία, συνεργάζεται µαζί του εδώ και 25χρόνια.«Είναι ένας αφοσιωµένος επαγγελµατίας. Αλλά και ένας πολύ ευγενικός άνδρας. Πραγµατικός τζέντλεµαν», λέει στα «ΝΕΑ».


Ο κ. Ψυχογιός γεννήθηκε στην Αϊόβα των ΗΠΑ το 1957. Οι γονείς του είχαν εγκαταλείψει τη Σελλασία της Λακωνίας στα χρόνια του εµφυλίου πολέµου. Εγκαταστάθηκαν στην πόλη Ντουµπιούκ, όπου ζούσαν άλλες 13 ελληνικές οικογένειες.

Για έξι χρόνια ο Ψυχογιός φοίτησε σε ελληνικό σχολείο και άρχισε να ασχολείται µε τη φωτογραφία στα 14 του. Αργότερα, παράλληλα µε τις σπουδές του, εργάστηκε ως φωτορεπόρτερ για διάφορα έντυπα, ανάµεσά τους και οι «L.A. Times». Έζησε στη Νέα Υόρκη για δέκα χρόνια σε ένα κτίριο που στέγασε καλλιτέχνες διεθνούς φήµηςόπως τον ιταλό ζωγράφο και γλύπτη Σάντρο Τσία και τον αµερικανό κινηµατογραφιστή Τζούλιαν Σνάµπελ. Σήµερα µεγαλώνει τα δύο παιδιά του στο Κολοράντο και ακολουθεί έναν πιο πράσινο τρόπο ζωής. Έχει εγκαταστήσει 120 φωτοβολταϊκά πάνελ στη στέγη του σπιτιού του καλύπτοντας το 140% των ενεργειακών αναγκών της οικογένειάς του. Οδηγεί δύο ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και τα τελευταία 25 χρόνια δεν τρώει κρέας. Ενώ για 14 µήνες, όσο διήρκεσαν τα γυρίσµατατου «Ορµου», δεν δοκίµασε αλκοόλ.


Επιτυχία και λογοκρισία. «Ο Ορµος» εκτός από το Οσκαρ τού έφερε άλλα 59 βραβεία. Στο πλευρό του ο κ. Ψυχογιός είχε έναν τεχνικό των ειδικών εφέ, έναν φίλο του µε εµπειρίαστον καναδικό Στρατό, δύτες, αλλά και τον Ρικ Ο’ Μπάρι, έναν πρώην εκπαιδευτή δελφινιών που πλέον έχει αφιερώσει τη ζωή του στη διάσωσή τους. Ο Ο’ Μπάρι είχε επισκεφτεί πέντε φορές το Ταϊτζί. Σε κάθε µιά και µε διαφορετική µεταµφίεση. Παραλίγο να συλληφθεί µε την κατηγορία της «συνωµοσίας για παρακώλυση του εµπορίου».Ο κ. Ψυχογιός δεν έτυχε καλύτερης αντιµετώπισης. Αποφεύγει να επισκεφτεί την Ιαπωνία καθώς εκκρεµεί ένταλµα σύλληψης εναντίον του.

Το ντοκιµαντέρ του λογοκρίθηκε. Καθηγητές πανεπιστηµίων που προσπάθησαν να το δείξουν στις τάξεις τους απειλήθηκανµε απόλυση. Ενώ τον περασµένο Ιούλιο οι προβολές του σε λιγοστέςκινηµατογραφικές αίθουσες συνοδεύτηκαν από διαµαρτυρίες. Το Οσκαρ όµως επέτρεψε στονσκηνοθέτη ναµεταδώσει το µήνυµά του σε όλο τον κόσµο. Στόχος του, όπως έχει πει, είναι ναεµπνεύσειµια λεγεώνα ακτιβιστών. Η επόµενη ταινία του θα είναι για τα είδη ζωής που έχουν εξαφανιστεί εξαιτίας τουανθρώπου. Θα ονοµάζεται «Ο πλανήτης που τραγουδά». Και ίσως, όπως δήλωσε στα «ΝΕΑ», από την κρουαζιέρα του στην Καραϊβική, τα γυρίσµατα τον φέρουν και στην Ελλάδα.
Πηγή: Τα Νέα